3) Дыбысталуы

​

Жапон тілінде тек 5 дауысты дыбыс және 13 дауыссыз дыбыс қана бар. Интонациясына қарай сөздердің мағынасы өзгеретін жағдайлар кездеседі. Мысалы, «hashi» (көпір) мен «hashi» (тамақ жейтін таяқша) сөздері, «kaki» (құрма) мен «kaki» (устрица) сөздерінің интонациясы бөлек, мағынасы интонация арқылы ажыратылады. 

 

4) Лексикасы

Жапон тілінің сөздік қоры мол, бұл тілде бірдей мағынаны білдіретін сөздер өте көп. Жапон тілін үйреніп жүргендерді сөздердің тым көптігі біраз састыруы мүмкін. Бұл жерде біз негізінен адамдар мен сандарға қатысты қиын сөздердің ерекшеліктерімен таныстыратындықтан, жапон тілін үйрену кезінде пайдаланса болады.

​

① Адамға қатысты сөздер
Жапон тілінде адамдарға қатысты сөздер өте көп. Мысалы, «мұғалім» деген мағынаны беретін «kyosi», «kyoyu», «sensei» сияқты бірнеше сөз бар.  
Бірінші жақтағы жіктеу есімдігінің бірнеше түрі барын жапон тілінің тағы бір ерекшелігі десе болады. «Watashi», «boku», «ore», «uchi», «atai», «jibun», сондай-ақ қазіргі кезде аса көп қолданылмайтын «washi», «sessha», «wagahai», «soregashi», «maro», «shosei», «warawa», «asshi» сияқты өзі жайлы айтқанда қолданылатын көптеген сөздер бар. 

 

② Сандарды білдіретін сөздер
Жапон тілінде 1-ден 10-ға дейін санағанда «4» санын «shi» немесе «yon», ал «7» санын «shichi» немесе «nana» деп екі түрлі айтады. Айтылуы әртүрлі бірнеше сандар бар, сондықтан жапондар тарихи дәуірлерді жаттаған кезде сол жағын ұтымды пайдаланып, дыбысын есте сақтауға оңай мазмұнға келтіріп алып жаттайды. 

 

Мысалы:

◆894 жылы Жапония Таң патшалығына елші жіберуді тоқтатты.
⇒ Таң патшалығына елші жіберуді «таза бетке» (hakushi 894) қайтарайық.
◆1192 жылы Минамото но Йоритомо сёгун болды.
⇒ «Жақсы мемлекет» (iikuni 1192) құрған Минамото но Йоритомо. 

​

​

5) Басқа да ерекшеліктері

​

① Бастауышты қысқартуға болады.
Жапон тілінде етістік, сын есімдерді өзгертпестен, бастауышты айтпай-ақ қоюға, яғни қысқартуға болады. Бұл жерде тыңдаушының түсіне білу қабілеті жақсы болу керек. 

​

② Мағынасы бірдей бірнеше сөз бар.
Жапон тілінде синоним сөздер өте көп. Сондықтан оларды жағдайға, тыңдаушыға қарай ауыстырып, өзгертіп айта аласыз.

 

③ Құрметтеп сөйлеу, сыпайы сөйлеу, кішіпейіл сөйлеудің айырмашылығы
Жапон тілінде Keigo (ізетті тіл) өте дамыған. Оның көптеген градациялары бар және оларды орнымен дұрыс қолдана білу өте маңызды.

 

➃ Екіұшты оралымдар көп.
Жапон тілінде мағынасы екіұшты оралымдар мен астарлы тіркестер көп қолданылады. Яғни, жапон тілі – біреуге айтқыңыз келген нәрсені турасынан тым тіке айтпауға мүмкіндік беретін тіл. Бұл ерекшелік айналасындағы адамдармен барынша сыйластықпен қарым-қатынас жасауға көп маңыз беретін жапондардың ұлттық мінезін көрсетеді деп те айтылады. Сондықтан тыңдаушыда да сөз астарын түсіне білу қабілеті, сөз ұға білу қабілеті болу керек.

 

⑤ Диалектілерге бай
Жапон тілінде көптеген диалектілер бар.
Жапонның стандарт тілі Токиодағы орта таптың тілінің негізінде жасалып, бүкіл елге тараған. Елдің барлық аймағына тән диалектілер бар, оларды «материк диалектісі» және «Рюкю диалектісі» деп екі үлкен топқа бөлуге болады.
«Материк диалектісі» үшке бөлінеді: «Шығыс Жапония диалектісі», «Батыс Жапония диалектісі» және «Кюшю диалектісі». Бұлардың әрқайсысы өз ішінде одан әрі бөлінеді. Диалектілер 1953 жылы 16 түрге бөлінген, қазір де негізінен осы классификация бойынша бөлінетін сияқты.
Диалектілер лексика мен екпін жағынан ғана емес, грамматика жағынан да ерекшеленуі мүмкін.